Doorwerken na pensioen: tips voor een toekomstbestendige HR-strategie
Ontdek waarom doorwerken na pensioen dé oplossing kan zijn voor de vergrijzing.
We leven in een tijd waarin de vergrijzing steeds duidelijker voelbaar wordt. De oudere bevolking groeit snel, en met deze verschuiving ontstaan nieuwe uitdagingen én kansen. Toch lijkt het alsof veel bedrijven, overheden en zelfs de zorgsector nog steeds vasthouden aan de traditionele opvattingen over pensioen. Maar waarom zien we pensioen nog steeds als een harde grens, terwijl het in werkelijkheid veel meer een fase is waarin de rol van werk verandert? Laten we eens kijken waarom het tijd is om dit anders te gaan bekijken, zowel binnen organisaties als daarbuiten..
Vergrijzing: een nieuwe realiteit
De vergrijzing is geen toekomstscenario, het is nu al realiteit. Volgens het CBS is bijna 20% van de Nederlandse bevolking ouder dan 65 jaar, en in 2040 zal dat zelfs oplopen tot 25%. Dit heeft grote gevolgen voor de arbeidsmarkt, vooral omdat de instroom van jonge mensen afneemt. Sectoren zoals de zorg en de overheid, die vaak te maken hebben met personeelstekorten, voelen dit direct.
De vraag is dan ook: hoe gaan we ervoor zorgen dat deze sectoren blijven draaien? Een van de antwoorden ligt voor de hand: door gepensioneerden langer te laten doorwerken, maar dan op een manier die past bij deze levensfase.
Pensioen: een fase, geen eindpunt
Pensioen wordt vaak gezien als een moment waarop iemand van een werkend bestaan ineens overgaat naar een niet-werkend leven. Maar dit idee is eigenlijk achterhaald. We weten dat veel mensen na hun pensioen nog graag actief willen blijven, maar dan op hun eigen voorwaarden. Het is tijd om pensioen niet te zien als een harde datum, maar als een fase waarin de rol van werk in iemands leven verandert.
Veel gepensioneerden willen blijven bijdragen, zij het in een flexibele vorm of parttime. Dit geldt niet alleen voor commerciële bedrijven, maar juist ook voor de zorgsector en de overheid. Waarom zouden we ervaren krachten met pensioen sturen als ze een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan essentiële diensten zoals zorg, onderwijs, en ambtelijke ondersteuning?
De zorg: een groot potentieel
De zorgsector kampt al jaren met grote personeelstekorten. Terwijl de vraag naar zorg groeit door de vergrijzing, is het tekort aan zorgpersoneel een van de grootste uitdagingen. Het is dan ook jammer dat er zo weinig aandacht is voor de mogelijkheid om gepensioneerden in te zetten in ondersteunende rollen. Van administratieve functies tot zorgondersteuning: gepensioneerden kunnen op veel vlakken een waardevolle bijdrage leveren.
Door een flexibel model te hanteren waarin ouderen parttime werken of specifieke projecten oppakken, kunnen we niet alleen de zorgsector ontlasten, maar ook het welzijn van gepensioneerden verbeteren. Want werk geeft niet alleen inkomen, het geeft ook zingeving en structuur.
De overheid: voorbeeldfunctie en beleid
De overheid heeft een dubbelrol als het gaat om doorwerken na pensioen. Enerzijds kunnen ze als werkgever zelf het goede voorbeeld geven door gepensioneerden in te zetten, bijvoorbeeld in ambtelijke functies of ondersteunende diensten. Anderzijds kunnen ze met beleidsmaatregelen het doorwerken na pensioen aantrekkelijker maken, bijvoorbeeld door financiële prikkels of meer flexibele arbeidsvoorwaarden.
Het is eigenlijk vreemd dat, ondanks de vergrijzing, er nog maar weinig concrete initiatieven zijn om ouderen langer aan het werk te houden. Terwijl de overheid juist degene zou moeten zijn die het voortouw neemt in deze maatschappelijke verandering.
Wat kan HR doen?
Als HR-manager in een (commerciële) organisatie, de zorg of bij de overheid is er veel dat je kunt doen om doorwerken na pensioen te normaliseren. Begin met te kijken welke rollen geschikt zouden zijn voor gepensioneerden. Dit kunnen zowel technische als klantgerichte rollen zijn, maar ook ondersteunende functies binnen organisaties. Belangrijk is om flexibiliteit te bieden: veel gepensioneerden willen wel werken, maar niet meer fulltime (meestal tussen de 12-24 uur).
Daarnaast is het belangrijk om het idee te doorbreken dat pensioen het einde van een werkend leven is. Zie het als een nieuwe fase, waarin iemand anders naar werk kijkt, maar nog steeds een waardevolle bijdrage kan leveren.
Conclusie: Pensioen is een fase, geen stop
De vergrijzing biedt uitdagingen, maar vooral kansen. Pensioen zou niet het einde van een loopbaan moeten zijn, maar eerder een fase waarin werk en privé op een nieuwe manier in balans komen. Voor HR-managers, de zorgsector en de overheid ligt hier een enorme kans om het potentieel van oudere medewerkers te benutten.
Door flexibel om te gaan met pensioen en gepensioneerden actief een plek te geven in je organisatie, kun je niet alleen inspelen op de krapte op de arbeidsmarkt, maar ook gebruik maken van een schat aan ervaring en kennis. Het is tijd om pensioen te zien voor wat het werkelijk is: een fase, geen stop.
Lees vooral ook het rapport van de ABN AMRO over het onbenutte potentieel van doorwerkers.
Wil je meer informatie hebben over de rol die gepensioneerden in jouw organisatie kunnen spelen. Download hieronder dan onze informatie. Uiteraard vertellen we je in een persoonlijke gesprek ook graag over deze doelgroep.